SE ที่อ่านว่า “เอส-อี” ไม่ใช่ ซี ย่อมาจาก Social Enterprise ที่ช่วงหลายปีมานี้หลายคนคงจะได้ยินผ่านหูผ่านตามาไม่มากก็น้อย ซึ่ง SE หรือ วิสาหกิจเพื่อสังคม คือ องค์กรที่ประยุกต์กลยุทธ์ทางธุรกิจมุ่งเน้นให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่มนุษย์และสิ่งแวดล้อมแทนที่จะสร้างผลกำไรสูงสุดให้แก่เจ้าของและผู้ร่วมถือหุ้น หากจะถามว่าการทำธุรกิจแบบนี้มันดียังไง ตอบง่าย ๆ เลยนะคะ ธุรกิจรูปแบบนี้มันดีต่อใจเพราะธุรกิจต้องตั้งอยู่บนความไม่เห็นแก่ตัวนั่นเองค่ะ Stop! อย่าเพิ่งบึนปากคว่ำกันไปซะก่อนนะคะ เพราะสิ่งสวยงามแบบนี้นี่แหละที่จะช่วยจรรโลงสังคมและโลกให้น่าอยู่มากยิ่งขึ้น...ถูกต้องไหมคะ?

         ปัจจุบันในไทยมีวิสาหกิจเพื่อสังคมที่จดทะเบียนกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้ากว่า 200 กิจการ และจดทะเบียนกับสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคมกว่า 130 กิจการ (ข้อมูล ณ วันที่ 8 ก.ย. 63) โดยการพัฒนาคนเป็นปัจจัยความสำเร็จหลักที่ทำให้วิสาหกิจเพื่อสังคมสามารถพึ่งพาตนเองได้ หรือความหมายโดยนัยที่ซุกซ่อนนั่นก็คือ การพัฒนาความเป็นผู้ประกอบการวิสาหกิจเพื่อสังคมรวมทั้งทักษะผู้ประกอบการนั่นเอง

         นอกจากโมเดลทางธุรกิจจะมีความสำคัญต่อการดำเนินกิจการเพื่อสังคม ทำให้เกิดความยั่งยืนและมีภูมิคุ้มกันที่ดีแล้ว ระบบนิเวศ (Ecosystem) ของวิสาหกิจเพื่อสังคม  ที่แตกต่างกันทั้งด้านหน่วยงานที่รับผิดชอบ กฎหมาย ประเด็นปัญหาที่ให้ความสนใจ รวมทั้งภูมิหลังทางภูมิศาสตร์และสังคมของแต่ละประเทศทำให้มีจุดแข็งจุดอ่อนที่แตกต่างกันและมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันด้วย

         อย่างฟิลิปปินส์เรียกว่ากำลังพัฒนาเติบโตเพราะถึงจะมีร่างกฎหมาย PRESENT ที่ส่งเสริมด้านนี้อย่างจริงจัง แต่ภาครัฐก็ยังมีบทบาทค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับภาคเอกชน ด้านสิงคโปร์ถือว่าเข้มแข็งทีเดียวเพราะภาครัฐสนับสนุน ถึงแม้ว่าจะไม่มีกฎหมายโดยตรง อีกทั้งเอกชนก็สนับสนุนด้านการเข้าถึงเงินทุนและดึงดูดการลงทุนเป็นอย่างดี ส่วนประเทศที่ SE เฟื่องฟูขึ้นแท่นคงหนีไม่พ้นอังกฤษ ที่มี ecosystem ที่เข้มแข็งและเอื้อต่อวิสาหกิจเพื่อสังคม ด้วยมี Social Enterprise UK (SE UK) เป็นศูนย์กลางของกิจการเพื่อสังคมในประเทศอังกฤษที่เชื่อมโยงการดำเนินงานควบคู่กับภาคส่วนต่างๆ ได้แก่ ภาครัฐ ภาคเอกชน NGO และองค์กรด้านวิชาการ เพื่อพัฒนาสู่การแก้ไขปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานในการสนับสนุนการเติบโตของกิจการเพื่อสังคม และยังมีรูปแบบทางกฎหมายเฉพาะสำหรับกิจการเพื่อสังคมอย่างบริษัทเพื่อสร้างประโยชน์ให้กับชุมชน Community Interest Company : CIC และ บริษัทกึ่งมูลนิธิ (Charitable Companies) แลนดิ้งกลับมาไทยเราบ้างก็ไม่ใช่ย่อยเพราะเมื่อปีที่แล้วได้มีพระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม พ.ศ. 2562 ออกมาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว เรียกว่าไข่ที่ SE บ้านเราฟูมฟักกำลังค่อย ๆ เติบโตเป็นตัวเป็นตนแล้วก็ว่าได้ ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ยังมีอีกหลายองค์ประกอบที่จะช่วยผลักดันให้ไทยเกิด SE เพิ่มขึ้นและประคองตัวอยู่รอดตลอดจนถึงฝั่งฝัน ลองศึกษาเพิ่มเติมกันดูนะคะ เพราะวันนี้ทางเราคัดสรรมาเพียงออร์เดิร์ฟแค่เรียกน้ำย่อยเท่านั้นค่ะ 

          มองทั่วโลกในเวลานี้ก็จะเห็นความเปลี่ยนแปลงและไม่มีอะไรที่มั่นคงถาวรตลอดไป ฟากคนทำธุรกิจก็ยิ่งหวาดหวั่นใจเต้นตุ๊ม ๆ ต่อม ๆ ลุ้นอยู่ทุกวันใช่ไหมคะ ไม่แน่ว่าคำตอบของวิถีธุรกิจในชีวิตคุณอาจจะเป็น Social Enterpriseมากกว่า High Profit ที่เป็นเม็ดเงิน 100% เต็มก็ได้นะคะ เพราะความสุขและรอยยิ้มของคนรอบข้างและสังคมที่คุณอยู่อาจจะส่งผล Impact ต่อชีวิตจิตใจคุณมากกว่าก็ได้ค่ะ

 

ที่มา
1. สถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและการพัฒนา (องค์การมหาชน)
2. https://www.britishcouncil.or.th/sites/default/files/kicchkaarephuuesangkhmainshraachaanaacchakr_final.pdf
3. https://www.britishcouncil.or.th/programmes/society/social-enterprise/knowledgebase/case-studies